میسوفوبیا یا ترس از میکروب چیست؟
به گزارش سفری به ترکیه، میسوفوبیا یا جرموفوبیا به معنای ترس شدید از کثیفی، آلودگی و میکروب هایی مانند باکتری ها و ویروس ها است. افرادی که به این ترس مبتلا هستند، معمولاً از تماس با کثیفی یا هر چیزی که فکر می نمایند آلوده است، اجتناب می نمایند. در واقع تماس با این ها می تواند باعث ایجاد اضطراب و ناراحتی شدید در آن ها گردد. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است اقدامات افراطی برای جلوگیری از تماس با میکروب ها انجام دهند که این موضوع می تواند در زندگی برای آن ها مشکلاتی ایجاد کند و کیفیت زندگی شان را کاهش دهد.
میسوفوبیا به طور خاص در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) ذکر نشده است. با این حال، پژوهشگران بر این باورند که این فوبیا در دسته فوبیای خاص قرار می گیرد، که زیرمجموعه ای از اختلالات اضطرابی در DSM-5 است.
فوبیای خاص نوعی اختلال اضطرابی است که باعث ترس شدید یا غیرمنطقی از یک شیء یا موقعیت خاص می گردد، حتی زمانی که آن شیء یا موقعیت خطر واقعی کمی دارد یا اصلاً خطری ندارد. در این مقاله ما به علائم و دلایل این نوع فوبیا می پردازیم.
علائم میسوفوبیا
بسیاری از افراد به بهداشت فردی و قرار گرفتن در معرض میکروب ها توجه دارند. اما کسانی که به میسوفوبیا مبتلا هستند، ممکن است رفتارهای زیر را از خود نشان دهند:
- تمرکز وسواس گونه روی تمیزی
- استفاده بیش از حد از محصولات پاک نماینده و ضدعفونی نماینده
- شستن مکرر و افراطی دست ها
- اجتناب از مکان ها و اشیایی که تصور می نمایند آلوده هستند
- محدود کردن رفت وآمد به مکان های شلوغ به علت ترس از قرار گرفتن در معرض میکروب ها
از آنجا که میسوفوبیا با اختلال اضطرابی نیز مرتبط است، می تواند علائم اضطراب یا حملات پانیک (هراس) را به همراه داشته باشد که این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- تپش قلب
- تعریق
- لرزش
- بی قراری
- مشکل در تمرکز یا احساس خطر قریب الوقوع
میسوفوبیا گاهی با اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) نیز مرتبط است، اما این ترس می تواند در افرادی که به OCD مبتلا نیستند نیز رخ دهد. در افرادی که هم زمان دچار میسوفوبیا و OCD هستند، ویژگی های وسواس فکری و اجبار رفتاری معمولاً قابل مشاهده است. این افراد ممکن است افکار مداوم و غیرقابل کنترلی درباره میکروب ها داشته باشند و برای کاهش اضطراب خود به انجام رفتارهای تکراری و افراطی مانند شست وشوی مکرر دست ها روی بیاورند.
علل بروز میسوفونیا در افراد
دقیقاً معین نیست چه عواملی باعث بروز میسوفوبیا می شوند، اما چندین عامل می توانند خطر ابتلا به این ترس را افزایش دهند. این عوامل عبارت اند از:
- سابقه خانوادگی میسوفوبیا: داشتن اعضای خانواده ای که به این ترس مبتلا هستند می تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.
- تجربه یک حادثه یا رویداد آسیب زا مرتبط با میکروب ها: مانند از دست دادن یکی از عزیزان به علت ابتلا به یک بیماری باکتریایی.
- فعالیت بیش از حد آمیگدال (بادامه مغز): این بخش از مغز که کنترل احساسات را بر عهده دارد، در بعضی افراد دچار بیش فعالی و می تواند باعث بروز اضطراب و ترس های شدید گردد.
- آگاهی زیاد از بیماری ها، میکروب ها و عوامل بیماری زا: افزایش آگاهی درباره بیماری های عفونی و خطرات میکروبی می تواند ترس از آلودگی را تشدید کند.
- ابتلا به سایر اختلالات روانی: مانند اختلال وسواس فکری-عملی (OCD)، افسردگی، و اضطراب که می توانند زمینه ساز یا تشدیدنماینده میسوفوبیا باشند.
تشخیص میسوفوبیا
اگر از میکروب ها می ترسید یا فکر می کنید ممکن است به میسوفوبیا مبتلا باشید، مراجعه به یک متخصص مراقبت های بهداشتی می تواند به شما یاری کند. به طور کلی، متخصصان سلامت روان مانند روان شناسان و روان پزشکان می توانند در تشخیص این اختلال به شما یاری نموده و روش هایی برای مدیریت علائم آموزش دهند.
پزشک یا درمانگر شما ممکن است از راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) برای ارزیابی معیارهای لازم جهت تشخیص یک فوبیای خاص استفاده کند. شما ممکن است به میسوفوبیا مبتلا باشید اگر:
- دچار ترس مداوم، غیرمنطقی یا بیش از حد از میکروب ها یا آلودگی هستید.
- از موقعیت هایی که محتمل است در معرض میکروب قرار بگیرید، اجتناب می کنید.
- هنگام قرار گرفتن در معرض میکروب ها دچار اضطراب یا استرس شدید می شوید.
- باور دارید که علائم شما بر بخش های مهمی از زندگی مانند روابط شخصی یا کار تأثیر گذاشته است.
- این علائم را بیش از شش ماه تجربه نموده اید.
تشخیص دقیق به وسیله متخصص می تواند به شما در انتخاب برترین روش های درمانی و مدیریت علائم یاری کند.
درمان میسوفوبیا
بر اساس علائم شما، پزشک یا درمانگرتان ممکن است یکی از گزینه های درمانی زیر را توصیه کند:
- مواجهه درمانی (Exposure Therapy): این روش شامل قرار دادن تدریجی فرد در معرض ترس هایش است تا بتواند با آن روبه رو گردد و بیاموزد چگونه واکنش های عاطفی خود را از آن جدا کند. مواجهه درمانی یکی از موثرترین روش های درمانی برای فوبیاهای خاص محسوب می گردد و از تکنیک هایی مانند واقعیت مجازی، تصاویر یا مواجهه واقعی با موقعیت های ترس آور استفاده می نماید.
- درمان شناختی-رفتاری (Cognitive Behavioral Therapy - CBT): این درمان به شما یاری می نماید تا الگوهای فکری منفی یا مخرب که می توانند باعث تقویت فوبیای شما شوند را شناسایی کنید و بیاموزید که چگونه آن ها را با افکار مثبت و سازنده جایگزین کنید.
- دارودرمانی: بعضی افراد ممکن است برای کاهش ترس های خود در پی استفاده از دارو باشند. با این حال، دارودرمانی معمولاً روش رایجی برای درمان فوبیاهای خاص نیست، زیرا تحقیقات نشان می دهد که این روش به تنهایی تأثیر چندانی ندارد.
البته بعضی مطالعات نشان می دهند که داروهایی مانند بتابلاکرها (Beta Blockers) و بنزودیازپین ها (Benzodiazepines) می توانند در کنار درمان های روان شناختی به کاهش اضطراب یاری نمایند.
ترکیب روش های درمانی، به ویژه درمان شناختی-رفتاری همراه با مواجهه درمانی، می تواند در بسیاری از موارد برترین نتیجه را برای افراد مبتلا به میسوفوبیا به همراه داشته باشد.
بعلاوه اگر در خانه یک نوجوان مبتلا به این فوبیا دارید زندگی با او ممکن است برای شما کمی استرس زا باشد. با این حال، می توانید به نوجوان خود یاری کنید تا اضطراب خود را کم کند و ترس از میکروب ها زندگی او را از کنترل خارج نکند. بعضی استراتژی های مفید شامل موارد زیر است:
مدل سازی رفتارهای سالم
اگر می خواهید نوجوان شما نگرش سالمی در خصوص میکروب ها پیدا کند، باید خودتان رفتارهای سالم را به عنوان یک الگو انجام دهید. اگر دائماً دست های خود را می شویید، سطوح را ضدعفونی می کنید یا درباره کثیف بودن اتاق فرزندتان نظر می دهید، ممکن است به ترس او از میکروب ها دامن بزنید. رفتار خودتان را آنالیز کنید تا مطمئن شوید که به طور ناخودآگاه جرموفوبیا را در نوجوان خود تقویت نمی کنید.
ارائه اطلاعات مناسب
اگر می دانید که ترس نوجوان شما از میکروب ها بر اساس واقعیت نیست، به او اطلاعات درست بدهید. با حساسیت (و بدون قضاوت)، به نوجوان خود در خصوص میکروب ها با استفاده از کتاب ها یا ویدیوها آموزش دهید. به او اطلاع دهید که باکتری ها بخشی طبیعی از بدن و محیط زیست ما هستند. یک مطالعه اخیر نشان می دهد که آگاهی از میکروب ها ممکن است عامل مهمی در پیشگیری و کاهش جرموفوبیا باشد.
تشویق به تکنیک هایی برای آرام شدن
برای کاهش اضطرابی که هنگام افزایش ترس از میکروب ها در نوجوانتان به وجود می آید، پیشنهاد تکنیک های آرامش بخشی را بدهید. نفس عمیق می تواند ضربان قلب سریع را کاهش داده و احساس آرامش ایجاد کند. مدیتیشن روشی برای دور شدن از افکار مزاحم است، و یوگا هم می تواند به کاهش احساسات جسمی ناراحت نماینده یاری کند. نوجوان خود را تشویق کنید تا این تکنیک های آرامش بخش را جزئی از روتین روزانه خود قرار و چند دقیقه در روز را به آن اختصاص دهد.
استراتژی های مقابله ای
زمانی که ترس های نوجوانان میسوفوبیا افزایش می یابد، ممکن است وارد حالت پانیک شوند. در اینجا یکسری از روش های مقابله ای و مواجهه ای به کار می آید. این استراتژی ها ممکن است شامل نوشتن احساسات در یک دفترچه، انجام یک کار هنری، گذراندن وقت در طبیعت، داوطلبانه کار کردن، خواب کافی و ارتباط با دوستان باشند.
در دسترس بودن برای تبادل نظر
به نوجوان خود اطلاع دهید که می توانند به شما مراجعه نمایند اگر نگرانی دارند، سوالی دارند یا احتیاج به صحبت دارند. تجربه آنها را نادیده نگیرید. ترس هایشان برای آنها بسیار واقعی است. با دلسوزی با آنها رفتار کنید و در عین حال به آنها یادآوری کنید که بیشتر میکروب ها به میزان ای که فکر می نمایند خطرناک نیستند. اگر کوشش های شما کافی نبود، از یک متخصص سلامت روان یاری بگیرید.
چگونه از ابتلا به میسوفوبیا پیشگیری کنیم
هیچ راه قطعی برای پیشگیری از میسوفوبیا وجود ندارد. با این حال، از آنجایی که این فوبیا می تواند با عواملی مانند تجربیات آسیب زای گذشته و سایر اختلالات روانی مرتبط باشد، راهکارهای زیر می توانند به کاهش خطر ابتلا به این ترس یاری نمایند:
- مراقبت از خود: به سلامت جسمی و روانی خود اهمیت دهید و به طور منظم فعالیت های آرام بخش انجام دهید.
- تمرین تنفس عمیق: تکنیک های تنفس عمیق و کنترل شده می توانند به مدیریت اضطراب و استرس های روزمره یاری نمایند.
- خواب کافی: خواب منظم و کافی نقش مهمی در حفظ سلامت روان و کاهش حساسیت به استرس دارد.
- مدیریت استرس: به وسیله انجام فعالیت های مورد علاقه تان مانند یوگا، نوشتن در دفتر خاطرات، مدیتیشن یا هر تفریح آرامش بخش دیگری، استرستان را کاهش دهید.
عوارض میسوفوبیا در صورت عدم درمان
اگر میسوفوبیا درمان نگردد، می تواند تأثیرات جدی بر کیفیت زندگی فرد بگذارد و عوارض زیر را به همراه داشته باشد:
- اضطراب شدید: افزایش سطح اضطراب و نگرانی های غیرمنطقی در خصوص آلودگی.
- انزوای اجتماعی: دوری از دیگران برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض میکروب ها.
- رفتارهای وسواسی: انجام مکرر رفتارهایی مانند شستن بیش از حد دست ها، تمیز کردن مداوم سطوح و استحمام بیش از حد.
- افزایش خطر ابتلا به سایر اختلالات روانی: مانند افسردگی یا اختلال وسواس فکری-عملی (OCD).
- اجتناب از موقعیت های اجتماعی: خودداری از حضور در جمع ها که می تواند باعث کاهش حمایت های عاطفی از سوی دوستان و خانواده گردد.
- پریشانی شدید: احساس ناراحتی و اضطراب غیرقابل کنترل در مواجهه با موقعیت های ترس آور.
نکته: در صورت بروز علائم، مراجعه به یک متخصص سلامت روان می تواند یاری نماینده باشد و از پیشرفت بیماری جلوگیری کند.
آیا میسوفوبیا و جرموفوبیا یکی هستند؟
میسوفوبیا گاهی اوقات به عنوان جرموفوبیا نیز شناخته می گردد. هر دو شرایط به معنای ترس شدید از میکروب ها یا آلودگی هستند.
کلام آخر
میسوفوبیا نوعی ترس از میکروب ها، کثیفی و آلودگی است که می تواند باعث بروز علائمی مانند استفاده بیش از حد از مواد پاک نماینده و اضطراب گردد. این ترس اغلب می تواند همراه با اختلالات اضطرابی و اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) رخ دهد.
اگرچه زندگی با ترس از میکروب ها می تواند تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد بگذارد، اما درمان می تواند به داشتن یک زندگی سالم تر یاری نمایند.
منبع: health
منبع: دیجیکالا مگ